PILGRIMSPLAZA / pelgrimspad Market-Garden

P I L G R I M S P L A Z A voor spirituele aspecten van de slag om Arnhem in 1944

Pelgrimeren is van alle tijden en iedereen © voor zoekers en sprokkelaars ©

Een bijzonder spiritueel pelgrimspad Market-Garden

In de film Een brug te ver speelt de Zweedse Liv Ullmann de rol van mevrouw Kate ter Horst-Arriëns die in de pastorie bij het oude kerkje aan de rand van de uiterwaarden van Oosterbeek-Laag veel gewonden van de slag om Oosterbeek verzorgde. Zij schreef daarover Een hulppost van het Roode Kruis, opgenomen in de bundel Niet Tevergeefs, Arnhem 1946. Dit verhaal verscheen in 1959 in een Engelse vertaling onder de titel Cloud over Arnhem. Daar komen we misschien nog wel over te spreken, maar mevrouw Ter Horst schreef ook een boek over de kapitelen in de basiliek van Saulieu en dat ligt in de buurt van Vézelay op een der hoofdroutes door Frankrijk naar Santiago de Compostela. En daarmee is voor ons de cirkel van onze spirituele pelgrimspaden rond. Wie dat boek heeft en het wil bespreken is welkom! www.antiqbook.nl/boox/fes/004410.shtml.

http://www.bbc.co.uk/history/interactive/animations/wwtwo_map_arnhem/index_embed.shtml - Animated Map: The Battle of Arnhem

Wie heeft de 'goeie geest' om mee te doen? Zie adressen in Comment 1.

Zoekers en sprokkelaars
Het beeldje op de foto hiernaast is op elfjarige leeftijd gemaakt door de dichteres ** Eva Kuylman, die ook een bijzondere relatie met Oosterbeek heeft. Het beeld heet De Zoeker en het was de tiende versie die haar leraar destijds pas goedkeurde. Op de receptie waar ik Bondspelgrim in-ruste werd, gaf Eva mij deze foto van dat beeld omdat zij het een passend geschenk vond. Het inspireert de 'goeie geest' in m'n queeste naar de ware Jacob van Santiago de Compostela, die ik deel met besprekers van The Way of Saint James van Georgiana King en meer zoekers en sprokkelaars. www.uitgeverijkontrast.nl/poeziepuntgl/index.html.

GPS-wandelroutes
Het ANWB-wandeltijdschrift Toeractief (bij de voorloper waarvan ondergetekende in 1970 als beroepswandelaar begon) en het GOBT presenteren nieuwe GPS-wandelingen. Het startpunt van de Toeractief-GPS-wandeling Oosterbeek is 51°59'25.0"N 5°49'06.1"E. De foto links is van de aktuele GOBT-wandeling Loenermark. Zie:http://pelgrimspad-market-garden.blogspot.com http://pilgrimsplaza-google-earth-places.blogspot.com http://www.toeractief.nl/published/tat/content/pagina/homepage/homepage.nl.html http:/www.groenehaltes.nl http://www.toeractief.nl/published/tat/leden/pagina/gpsroutes/gps-routes.nl.html

Spirituele ervaringen
* General Sir John Hackett beschreef zijn spirituele ervaringen in de slag om Oosterbeek in 1977 in zijn boek I was a stranger. In de King James' Bibel zegt the Son of man in Matthew 25:35 I was a stranger, and ye took me in. Het Nederlandsch Bijbelgenootschap heeft in Matthéüs 25:35 van de Zoon des mensen: Ik ben een vreemdeling geweest en gij hebt Mij gehuisvest en in het bijbehorende vers 25:40 Ik zeg u, in zoverre gij dit aan één van mijn broeders hebt gedaan, hebt gij het Mij gedaan.

Dat onderdak vond de brigadegeneraal na de slag in bezet gebied bij de vier gezusters De Nooy (tantes van 1-2-3-4-5-6-7-8-9-Tieneke van Radio Veronica) in Ede. Naast dat nu afgebroken huis in de Torenstraat zaten Duitsers die een grote grauwe gans voor kerst vetmestten. Hackett deed de dames een vergeefs voorstel om die gans te organiseren zoals dat toen heette. Op een avond in februari 1945 gaf de nieuwslezer van Radio Oranje in Londen het met zijn gastdames afgesproken codebericht: De gans is gevlogen. Zo heet ook het boek van Leo Heaps (die de brug in Arnhem wel haalde) die het in 1976 onder de titel The Grey Goose of Arnhem schreef over Hacketts ontsnapping met hulp van de ondergrondse door de Biesbosch. Dat boek zie ik vaak bij De Slegte liggen*** www.nntk.net/arnhem_1944/john_hackett.html.

* Veldmaarschalk Montgomery: Kruisvaardersgeest
uit: De Beslissende Stap, Met de B.B.C. bij de troepen, Speciale oorlogsreportage van de Invasie tot de Vrede 6 Juni 1944 -- 5 Mei 1945, Met een voorwoord van Veldmaarschalk Montgomery, N.V. Uitgeversmaatschappij ENUM, Amsterdam 1946:

Voorwoord
Het is mij een groot genoegen voor deze verzameling uitzendingen van de BBC. in de oorlogsreportage een voorwoord te schrijven. Deze verslagen geven een interessant en levendig relaas van de voortgang van de campagne in Noord-West-Europa van het strand van Normandië tot de Baltische kust ; en wanneer de geschiedenis van deze periode wordt beschreven, zullen zij van grote waarde blijken te zijn.
Ik geloof dat het goed is te zeggen, dat de grote stimulans van deze campagne de kruisvaardersgeest was, die alle rangen van het Geallieerde Expeditieleger bezielde, en die de mannen in staat stelde te voldoen aan de grote en vaak voortdurende zware eisen, die aan hun energie, enthousiasme en moed gesteld werden. Deze geest had vele en diepe bronnen en de BBC. was één van de middelen waardoor die geest werd bevorderd. Op deze wijze droegen deze reportages in niet geringe mate bij tot de eind-overwinning.
(w.g.) B. L. MONTGOMERY Veldmaarschalk Opperbevelhebber Britse Rijnleger. Hoofdkwartier 1 November 1945.

=============

Spirituele aspecten - [citaat uit het Kustpelgrimspad]

De vanuit Groot Den Haag op Londen afgevuurde V1's en V2's vormden een dwingend motief om operatie Market-Garden tegen alle bedenkingen in te laten doorgaan. Kort na de slag om Arnhem werd het lanceren hervat. Het pelgrimspad Market-Garden heeft dus 'alles' met het Kustpelgrimspad te maken. We verzamelen verslagen van ooggetuigen en artikelen over wat er nog van de Atlantikwall in de buurt te zien is, met de nadruk op de spirituele aspecten, hoe de mensen het toen beleefden en nu nog dagelijks ervaren.

De foto hiernaast memoreert de slachtoffers van het Englandspiel, dat verbindingen heeft met onder meer Den Haag, Oosterbeek en Lemele waar ook onze pelgrimspaden lopen. Citaat uit het pelgrimspad Zwolle-Oldenzaal en het Kustpelgrimspad: Het Lemelerveld (zie http://pelgrimspad-overijssel.blogspot.com) speelt een rol in het Englandspiel. Daar werden in 1941 een paar marconisten gedropt die onderdoken in Oosterbeek. Huub Lauwers zond later vanuit Den Haag berichten naar Engeland; zie ook http://kustpelgrimspad.blogspot.com en http://pelgrimspad-market-garden.blogspot.com. Citaat uit de VPRO/OVT-site:“Huub Lauwers is in 1941 bij de eerste groep mannen die door SOE opgeleid wordt tot geheim agent. 'Wij vonden het destijds een zware opleiding, maar als ik terugkijk dan denk ik: voor een opleiding tot ondergronds werk was het veel te licht, in een veel te beperkte tijd.' Omdat Lauwers via een signaalboek morse heeft geleerd en de handigheid en snelheid van een getrainde marconist heeft, wordt hij al snel uitverkoren voor de functie van marconist. Op 7 november 1941 wordt Lauwers, samen met agent Thijs Taconis, gedropt bij het Lemerlerveld. Enkele maanden voor hen zijn al twee agenten gedropt: Aart Alblas en Jo ter Laak. De zender van Alblas is al een keer door de Duitsers uitgepeild, maar hij weet te ontsnappen. Taconis en Lauwers duiken onder in Oosterbeek waar Lauwers met zenden wil beginnen. Hij kan echter geen contact krijgen met Engeland en al snel blijkt dat zijn zendapparatuur kapot is. Lauwers besluit een student uit Delft in vertrouwen te nemen, die vervolgens zijn zender repareert. Lauwers neemt zijn intrek bij kennissen in Den Haag en verzendt op 3 januari 1943 zijn eerste bericht naar Engeland.” [Op de VPRO-site staat ook een foto van Huub Lauwers die inmiddels is overleden.] Zie http://geschiedenis.vpro.nl/programmas/2899536/afleveringen/12084715/items/12210300.

Vergetelheid en herinnering
Onder veel toppen in het Haagse Westduinpark liggen bunkers begraven die deel zijn van deze geschiedenis die steeds meer in vergetelheid raakt. Daar staat gelukkig als signaal van herinnering tegenover dat de Poolse Airborne Brigade en zijn onvolprezen generaal Stanislaw Sosabowski, conform Prins Bernhards laatste publiekelijk uitgesproken wens, dit voorjaar alsnog postuum de hoogste militaire onderscheiding krijgt voor zijn (door de politiek bijna 'vergeten') aandeel in de slag om Arnhem. Sosabowski (hier op de foto nog als kolonel) werd als oudste zoon van een spoorwegbeambte geboren in Stanisławow, een provinciehoofdstad in Galicië (= ver land) dat toen tot Oostenrijk-Hongarije behoorde.

http://www.koninklijkhuis.nl/content.jsp?objectid=15966

Toespraak van Hare Majesteit de Koningin, 31 mei 2006 bij de uitreiking van de onderscheiding van de Militaire Willemsorde aan de Eerste Zelfstandige Poolse Parachutistenbrigade en de onderscheiding van de Bronzen Leeuw, postuum, aan haar commandant, Generaal Sosabowski

“Dames en Heren,
Graag heet ik u allen hartelijk welkom bij de uitreiking van twee hoge Nederlandse onderscheidingen aan Poolse militairen die een belangrijke rol hebben gespeeld bij de bevrijding van ons land aan het eind van de tweede wereldoorlog.

Het is een bijzondere vreugde voor mij in de eerste plaats de hier aanwezige Poolse veteranen te begroeten. In hen eren wij vandaag de 93 Poolse militairen die tijdens de slag om Arnhem zijn gesneuveld of later aan hun verwondingen zijn overleden, maar ook degenen die sindsdien zijn gestorven en hen die de plechtigheid vandaag niet kunnen bijwonen.

Ook heet ik de leden van de familie van Generaal Stanislaw Sosabowski hartelijk welkom, met name zijn kleinzoons, die zich bereid hebben verklaard de hem postuum toegekende onderscheiding voor hun grootvader in ontvangst te nemen.

Eveneens begroet ik graag de hier aanwezige leden van de 6th Polish Air Assault Brigade, die de traditie van de Eerste Zelfstandige Poolse Parachutistenbrigade voortzet en waarvan de commandant de onderscheiding namens die brigade zal aanvaarden.

Ik waardeer het bovendien bijzonder dat vertegenwoordigers van de Poolse regering met hun aanwezigheid het belang dat in Polen aan dit eerbetoon wordt gehecht, onderstrepen.

Ook richt ik graag een woord van dank tot de dragers van de Militaire Willemsorde - personen en regimenten - en van de Bronzen Leeuw, die met hun aanwezigheid getuigen van hun betrokkenheid. Dat geldt in het bijzonder de vertegenwoordigers van de 82nd US Airborne Division, die in de operatie Market Garden hebben meegevochten en vandaag in ons midden te zijn om onze Poolse bevrijders eer te bewijzen. Wij stellen u aller aanwezigheid op hoge prijs.

Sinds de oorlog herdenken wij elk jaar onze doden en vieren wij onze bevrijding. Toen Polen na de val van de muur weer zijn plaats als democratische staat onder de Europese landen innam, konden Polen en Nederlanders dit voor het eerst in een gezamenlijke plechtigheid doen. Met het vieren van de bevrijding geven wij tevens uitdrukking aan de waarde die wij aan de vrijheid hechten en aan ons besef dat vrijheid niet vrijblijvend en nooit vanzelfsprekend is.

De dankbaarheid jegens onze bevrijders wordt in Nederland diep gevoeld en jaarlijks tot uitdrukking gebracht. Helaas hebben echter de moedige verrichtingen van Generaal Sosabowski en zijn Eerste Poolse Parachutistenbrigade in de slag om Arnhem en de grote verdiensten die zij daarmee hebben gehad voor de bevrijding van Nederland, nooit een formele erkenning gekregen. Koningin Wilhelmina, mijn grootmoeder, heeft destijds wel de wens daartoe uitgesproken en ook mijn vader, Prins Bernhard, heeft dikwijls op erkenning aangedrongen.

Jammer genoeg is destijds aan hun wens geen uitvoering gegeven. De grote veranderingen die zich na de oorlog in Europa hebben voltrokken en de ongelukkige gevolgen die dit voor Polen heeft gehad, hebben bij deze omissie mede een rol gespeeld.

Met de toekenning door de Nederlandse regering van de twee hoogste dapperheidsonderscheidingen die ons land kent, de Militaire Willemsorde aan de Eerste Zelfstandige Poolse Parachutistenbrigade en de Bronzen Leeuw postuum aan haar commandant, Generaal Sosabowski, wordt nu deze fout uit het verleden hersteld. Dit besluit doet alsnog recht aan de Poolse strijders die zich voor de bevrijding van Nederland hebben ingezet en aan de uitzonderlijke moed die zij daarbij hebben betoond. Wij eren hiermee bovenal ook hen die in die strijd het offer van hun leven hebben gebracht.

U zult begrijpen dat het voor mij een bijzonder genoegen is de wens die mijn grootmoeder en mijn vader hebben gekoesterd, vandaag alsnog te kunnen vervullen.

Ik wil thans graag de kleinzoons van generaal Sosabowski verzoeken naar voren te treden en in naam van hun grootvader de versierselen van de Bronzen Leeuw voor daden van bijzondere moed en beleid, in ontvangst te nemen.

...............................

Mag ik nu de commandant van 6th Polish Air Assault Brigade vragen naar voren te treden om de versierselen van de Militaire Willemsorde voor Moed, Beleid en Trouw te aanvaarden namens de Eerste Zelfstandige Poolse Parachutistenbrigade.

..............................

Dank u wel.”

[einde citaat toespraak]

=================
http://www.koningin.info/content.jsp?objectid=16245
http://www.documentatiegroep40-45.nl/modules.php?
http://www.speurhondenkmar.nl/Algemeen%20Nieuws

“Dat de Poolse bevrijders en hun in 1967 overleden generaal–majoor S. Sosabowski eerherstel krijgen, was een van de laatste wensen van de in 2004 overleden prins Bernhard. Het kabinet besloot in 1952 om geen militaire dapperheidsonderscheidingen meer uit te reiken voor heldendaden in de Tweede Wereldoorlog. Dat is daarna ook nooit meer gebeurd, aldus een woordvoerster van Defensie. Maar voor Sosabowski en zijn brigade kan een uitzondering worden gemaakt, omdat koningin Wilhelmina hen in 1946 al eens voordroeg voor de Willemsorde. „Er lag dus een aanvraag van voor 1952”, legt de woordvoerster uit.

Prins Bernhard noemde het in 2004 „ongelooflijk nalatig” dat Sosabowski en zijn mannen geen onderscheiding kregen voor hun aandeel in de bevrijding van Nederland. Volgens de overleden prins hield de Britse generaal Montgomery dat persoonlijk tegen. Montgomery zei na de oorlog dat het mislukken van de Slag om Arnhem gedeeltelijk de schuld van Sosabowski was. Prins Bernhard, die het ook niet zo goed met Montgomery kon vinden, vond het „een typisch verschijnsel van Engelse leidinggevende militairen dat zij het bijzonder onaangenaam vinden als iemand bewijst dat zij ongelijk hebben gehad".

Sosabowski was een van degenen die vooraf twijfels had over het welslagen van de dramatisch mislukte Slag om Arnhem. Sosabowski is tot zijn overlijden in 1967 vaak bij de Airborne Herdenkingen in Oosterbeek geweest en daar veelvuldig mondeling geëerd. Zijn nabestaanden krijgen voor hem persoonlijk uit handen van koningin Beatrix een Bronzen Leeuw, na de Willemsorde de hoogste Nederlandse onderscheiding voor dapper militair gedrag. Bron: http://www.refdag.nl/”

[einde citaat Kustpelgrimspad]

======================

** Eva debuteerde onlangs met haar dichtbundel Zolang ik zweeg en lachte (ISBN 90 810270 1 8).

*** Op 1-12-05 was ik op pelgrimage naar het kerkje van Oosterbeek-Laag [foto: GWE] en kwam daarna terecht in het antiquarische filiaal van boekhandel Romijn in de Weverstraat te Oosterbeek. Op de voorrangsweg in de buurt van het gemeentehuis, bij Romijn om de hoek naar beneden en dan kan het niet missen. Daar lag het boek van Heap en meer van zijn hand in meervoud. Piet-Aarts Boeken, Weverstraat 59, Oosterbeek, winkel T 026 333 80 89, di-do 13.30-17.30, vr 13.30-19, za 11-17 uur. In 1994 schreef Hackett een voorwoord in Arnhem, A Tragedy of Errors van Peter Harclerode. In een personal interpolation noemt hij de geallieerde tanks die zo dicht bij Arnhem stilvielen door brandstofgebrek en zijn Arabische paarden die in eerdere campagnes wel doorgingen als ze geen voer kregen. Dat boek zag ik dezer dagen liggen bij Nayler (http://www.naylerco.nl/ - books@naylerco.nl).

In de straat naast de Weverstraat (richting Arnhem) logeerde na zijn dropping de eerste agent (Lauwers) uit het Englandspiel in het toenmalige familiepension Glück Auf; zie het Kustpelgrimspad op http://kustpelgrimspad.blogspot.com/.

Zo'n route (links) wordt het dus niet, want die is er al! Wat wordt het dan wel? In eerste instantie een verzameling van spirituele plekken, gebeurtenissen, leylijnen en krachtplaatsen, herinneringen van ooggetuigen, gedichten, bijzondere passages uit boeken, enzovoorts. Als daar te zijner tijd een soort route uit naar voren komt, dan zullen we natuurlijk niet aarzelen om die als zodanig te presenteren. Voorlopig speelt ons spirituele pelgrimspad Market-Garden zich dus in de geest af. (foto: Ben van Dijk)

Conform onze doelstelling gaan we hier verder niet in op de militaire aspecten, maar voor wie zich daarin wil inlezen volgen hier toch enkele links:

www.grebbeberg.nl
http://www.nntk.net/
http://www.boekwinkeltjes.nl/
http://www.arnhembattle.com/
http://www.go2war2.nl/artikel/544
http://www.aim25.ac.uk/cgi-bin/search
http://battlefieldsww2.50megs.com/hackett
http://en.wikipedia.org/wiki/John_Hackett
http://home.planet.nl/~peter.vrolijk/page3.html
http://www.arnhemarchive.org/john_hackett.htm
http://www.arnhemarchive.org/depth_4para18.htm
http://www.geocities.com/akhorlin/94-hackett.html
http://www.v2platform.nl/boek/6.marketgarden.html
http://www.go2war2.nl/nld_act_forum.asp?id=3773
http://www.kcl.ac.uk/lhcma/summary/ha05-001.htm
http://www.deboekenplank.nl/naslag/aut/h/hackett_j.htm
http://www.bbc.co.uk/history/interactive/animations/wwtwo_map_arnhem/index_embed.shtml - Animated Map: The Battle of Arnhem

U komt 't snelst op Pilgrimsplaza
via http://www.pelgrimspaden.nl/
Reageren? Kijk naar Comments 1.

PILGRIMSPLAZA / pelgrimspad Market-Garden

Wednesday, October 19, 2005

About Me

Links

Previous Posts

Archives